Đi rừng là hoạt động mạo hiểm nhưng mang lại nhiều trải nghiệm thú vị. Tuy nhiên, rừng núi luôn tiềm ẩn nhiều nguy hiểm và thách thức mà bạn cần chuẩn bị trước. Một danh sách đầy đủ những vật dụng cần thiết khi đi rừng không chỉ giúp bạn an toàn mà còn đảm bảo chuyến đi trọn vẹn và thoải mái.
Theo thống kê từ Cục Kiểm lâm Việt Nam, mỗi năm có khoảng 200 trường hợp người đi rừng gặp sự cố vì thiếu trang bị. Bài viết này chars.edu.vn sẽ cung cấp danh sách đầy đủ và chi tiết nhất về những vật dụng cần thiết khi đi rừng, giúp bạn chuẩn bị chu đáo cho mọi tình huống có thể xảy ra.
Những vật dụng cần thiết khi đi rừng – Danh sách tổng quan
Trước khi đi sâu vào chi tiết, hãy xem qua danh sách tổng quan về những vật dụng cần thiết khi đi rừng:
- Trang bị sinh tồn cơ bản
- Dụng cụ định hướng và liên lạc
- Trang phục và giày dép phù hợp
- Thực phẩm và nước uống
- Dụng cụ cắm trại
- Trang bị y tế và sơ cứu
- Dụng cụ đối phó với động vật hoang dã
- Vật dụng cá nhân
Mỗi nhóm vật dụng đều đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn và thoải mái khi bạn khám phá rừng núi hoang sơ.
Trang bị sinh tồn cơ bản không thể thiếu
Dụng cụ đa năng và dao rừng
Dao rừng là công cụ sinh tồn quan trọng nhất khi đi rừng. Với một con dao tốt, bạn có thể:
- Chặt cành làm chỗ trú ẩn
- Mở đường khi đi qua khu vực có nhiều cây bụi
- Tự vệ khi cần thiết
- Chế tạo các dụng cụ đơn giản
Nên chọn dao có lưỡi dài 15-20cm, chất liệu thép không gỉ và có bao đeo bên hông. Các thương hiệu uy tín như Morakniv, Gerber hay Victorinox là lựa chọn đáng cân nhắc.
Bên cạnh dao, một dụng cụ đa năng (multi-tool) như Leatherman Wave Plus cũng rất hữu ích với nhiều chức năng như kìm, cưa, mở hộp, và nhiều công cụ khác.
Dụng cụ tạo lửa và chiếu sáng
Lửa không chỉ giúp nấu ăn, sưởi ấm mà còn là phương tiện báo hiệu khi cần cứu hộ. Những dụng cụ tạo lửa cần mang theo:
- Bật lửa chống nước (2-3 cái)
- Hộp quẹt magnesium
- Que châm lửa chống nước
- Bùi nhùi hoặc vật liệu bắt lửa
Về thiết bị chiếu sáng, cần mang theo:
- Đèn pin đội đầu (headlamp) để rảnh tay khi hoạt động
- Đèn pin cầm tay công suất cao
- Pin dự phòng (tối thiểu gấp đôi thời gian đi)
- Đèn dã ngoại sạc năng lượng mặt trời
Dây paracord và dụng cụ buộc
Dây paracord 550 là loại dây đa năng với khả năng chịu lực cao (550 pound), rất cần thiết khi đi rừng để:
- Dựng lều, làm nơi trú ẩn
- Buộc đồ đạc, treo thực phẩm tránh động vật
- Làm dây cứu hộ khi cần
- Sửa chữa trang bị bị hỏng
Nên mang theo ít nhất 15-20m dây paracord và một số móc carabiner để tiện sử dụng.
Dụng cụ định hướng và liên lạc
La bàn và bản đồ khu vực
Dù công nghệ hiện đại phát triển, la bàn và bản đồ giấy vẫn là trang bị không thể thiếu khi đi rừng vì:
- Không cần pin hay sóng điện thoại
- Hoạt động trong mọi điều kiện thời tiết
- Không bị hỏng khi va đập hoặc ẩm ướt
Nên chọn la bàn có các tính năng như:
- Vạch chỉ hướng phát quang
- Kính lúp để đọc bản đồ
- Thước đo tỷ lệ
- Vỏ chống sốc
La bàn Silva Ranger hoặc Suunto MC-2G là những lựa chọn tốt cho người đi rừng.
Thiết bị liên lạc khẩn cấp
Ở những khu vực không có sóng điện thoại, các thiết bị liên lạc khẩn cấp trở nên vô cùng quan trọng:
- Bộ đàm cầm tay: phạm vi 5-10km trong điều kiện tốt
- Còi cứu hộ: âm thanh vang xa hơn tiếng kêu cứu gấp 3 lần
- Thiết bị định vị vệ tinh Garmin inReach: cho phép gửi tin nhắn SOS từ bất kỳ đâu trên thế giới
- Gương phản chiếu: dùng để báo hiệu với máy bay cứu hộ
Theo khuyến cáo của các chuyên gia sinh tồn, nên mang ít nhất hai phương tiện liên lạc khác nhau khi đi rừng.
Trang phục và giày dép phù hợp
Quần áo chuyên dụng cho môi trường rừng núi
Trang phục khi đi rừng cần đáp ứng các yêu cầu:
- Chống thấm nước
- Thoáng khí
- Khô nhanh
- Bền và chống rách
- Nhiều túi để đựng vật dụng
Nên áp dụng nguyên tắc mặc nhiều lớp:
- Lớp trong cùng: áo thun polyester hoặc áo lót thể thao thoát mồ hôi
- Lớp giữa: áo fleece hoặc áo len giữ nhiệt
- Lớp ngoài: áo khoác chống nước, chống gió
Màu sắc trang phục nên chọn màu sáng hoặc nổi bật để dễ nhận biết khi cần cứu hộ.
Giày và tất chuyên dụng
Giày là một trong những vật dụng cần thiết khi đi rừng quan trọng nhất. Giày đi rừng tốt cần có:
- Đế dày, có độ bám tốt
- Cổ cao bảo vệ mắt cá chân
- Chống thấm nước
- Trọng lượng nhẹ
- Thoáng khí
Các thương hiệu giày đi rừng uy tín: Merrell, Columbia, Salomon, The North Face.
Tất chân cũng quan trọng không kém:
- Chọn tất dày, làm từ len Merino hoặc vải tổng hợp
- Mang theo ít nhất 2-3 đôi để thay khi ướt
- Tránh tất cotton vì giữ ẩm và gây phồng rộp
Mũ và găng tay bảo hộ
Mũ bảo vệ đầu khỏi nắng, mưa và côn trùng. Nên chọn:
- Mũ rộng vành chống nắng và mưa nhẹ
- Mũ có lưới chống côn trùng
- Mũ có dây buộc chống bay khi có gió
Găng tay bảo vệ tay khỏi:
- Vết cắt, xước khi leo trèo
- Cây độc, côn trùng đốt
- Lạnh khi nhiệt độ xuống thấp
Bảng so sánh các loại găng tay đi rừng:
| Loại găng tay | Ưu điểm | Nhược điểm | Phù hợp với |
|---|---|---|---|
| Da tổng hợp | Bền, chống cắt tốt | Khô chậm | Leo núi, đi bộ đường dài |
| Vải dù | Nhẹ, khô nhanh | Ít bảo vệ | Thời tiết ấm, ít nguy hiểm |
| Vải Gore-Tex | Chống nước, thoáng khí | Đắt tiền | Thời tiết mưa, lạnh |
| Neoprene | Giữ ấm tốt khi ướt | Nặng, ít thoáng khí | Khu vực ẩm ướt, lạnh |
Thực phẩm và nước uống
Nước uống và dụng cụ lọc nước
Nước là yếu tố sống còn khi đi rừng. Cần mang theo:
- Bình nước tối thiểu 2 lít/người/ngày
- Viên lọc nước khẩn cấp
- Ống hút lọc nước cá nhân như LifeStraw
- Bếp mini để đun sôi nước khi cần
Những người có kinh nghiệm đi rừng còn mang theo:
- Túi đựng nước gấp gọn dự phòng
- Bình lọc nước di động như Sawyer Mini
- Viên điện giải để bổ sung khoáng chất khi đổ mồ hôi nhiều
Thực phẩm dự trữ và dụng cụ nấu ăn
Đối với thực phẩm, nên chọn:
- Thực phẩm khô, nhẹ, giàu năng lượng (ngũ cốc, hạt)
- Thịt khô, cá khô, trái cây sấy
- Thực phẩm đóng gói sẵn chuyên dụng cho dã ngoại
- Chocolate đen hoặc thanh năng lượng
Dụng cụ nấu ăn cần thiết:
- Bếp cắm trại mini dùng gas
- Nồi và chảo nhẹ, đa năng
- Bát, đũa, thìa gấp gọn
- Dao đa năng để chế biến thực phẩm
Dụng cụ cắm trại
Lều và tấm che mưa
Lều là nơi trú ẩn an toàn trong rừng. Cần lưu ý:
- Chọn lều nhẹ, dễ dựng, chống nước tốt
- Kích thước phù hợp (thường lớn hơn số người 1 chỗ)
- Có lớp chống côn trùng và động vật nhỏ
- Màu sắc dễ nhìn thấy từ xa
Ngoài lều, nên mang theo:
- Tấm bạt dù lớn (tarp) để làm mái che mở rộng
- Dây căng và cọc lều dự phòng
- Tấm lót nền chống ẩm
Túi ngủ và đệm cách nhiệt
Túi ngủ cần phù hợp với điều kiện thời tiết:
- Nhiệt độ định mức thấp hơn dự kiến 5-10°C
- Chất liệu bền, nhẹ và dễ nén gọn
- Lớp bảo vệ chống nước
Đệm cách nhiệt đóng vai trò quan trọng:
- Cách ly cơ thể khỏi mặt đất lạnh
- Bảo vệ khỏi độ ẩm từ đất
- Tạo sự thoải mái khi ngủ
Những người chưa định hướng được nghề nghiệp nhưng thích hoạt động ngoài trời có thể cân nhắc đầu tư vào trang bị cắm trại chất lượng cao, vì đây là khoản đầu tư dài hạn giúp bạn khám phá nhiều địa điểm khác nhau.
Trang bị y tế và sơ cứu
Bộ sơ cứu cơ bản
Bộ sơ cứu là một trong những vật dụng cần thiết khi đi rừng không thể thiếu. Nên bao gồm:
- Băng gạc vô trùng các loại
- Băng dính y tế, băng keo cá nhân
- Thuốc sát trùng, cồn y tế
- Kéo y tế, nhíp
- Găng tay y tế
- Kem chống côn trùng
- Thuốc giảm đau, hạ sốt
- Thuốc chống dị ứng
- Thuốc điều trị tiêu chảy
- Thuốc chống say rừng
Các vật dụng bổ sung:
- Chăn cứu hộ giữ nhiệt
- Nẹp cố định tạm thời
- Túi chườm lạnh dùng một lần
Thuốc cá nhân và chống côn trùng
Thuốc chống côn trùng là vật dụng quan trọng khi đi rừng:
- Xịt chống muỗi có DEET 20-30%
- Kem bôi chống kiến, ve, mòng
- Quần áo tẩm permethrin (chất chống côn trùng)
- Thuốc điều trị phản ứng dị ứng do côn trùng đốt
Thuốc cá nhân cần mang theo:
- Thuốc điều trị bệnh mãn tính (nếu có)
- Thuốc kháng sinh phổ rộng (theo tư vấn bác sĩ)
- Thuốc chống nôn và say tàu xe
- Thuốc trị đau bụng, tiêu chảy
Dụng cụ đối phó với động vật hoang dã
Công cụ phòng vệ và xua đuổi
Khi đi rừng, bạn có thể gặp động vật hoang dã. Để phòng vệ, nên mang theo:
- Còi báo động âm lượng lớn
- Xịt hơi cay chuyên dụng (nếu luật pháp cho phép)
- Đèn pin công suất cao (ánh sáng mạnh có thể làm động vật hoang dã lùi bước)
Lưu ý: Việc tìm hiểu về động vật hoang dã trước khi đi rừng là rất quan trọng. Nhiều người chưa định hướng được nghề nghiệp có thể tìm thấy niềm đam mê với động vật hoang dã sau những chuyến đi rừng.
Cách bảo quản thực phẩm tránh động vật
Động vật hoang dã thường bị thu hút bởi mùi thực phẩm. Để tránh:
- Sử dụng túi đựng thực phẩm kháng mùi
- Treo thực phẩm lên cây (cách mặt đất ít nhất 4m và cách thân cây 3m)
- Không để thực phẩm trong lều
- Nấu ăn cách xa khu vực ngủ ít nhất 100m
Vật dụng cá nhân
Đồ vệ sinh cá nhân
Dù đi rừng, vệ sinh cá nhân vẫn rất quan trọng:
- Xà phòng đa năng (dùng được cho cơ thể, tóc, và quần áo)
- Bàn chải đánh răng và kem đánh răng nhỏ gọn
- Khăn lau nhanh khô
- Giấy vệ sinh phân hủy sinh học
- Khăn ướt không mùi
- Gel rửa tay khô
Tài liệu và giấy tờ quan trọng
Luôn mang theo:
- CMND/CCCD (bản sao hoặc bản chụp đóng bao nilon)
- Thẻ bảo hiểm y tế
- Danh sách số điện thoại khẩn cấp
- Bản đồ chi tiết khu vực
- Giấy phép vào rừng (nếu cần)
- Tiền mặt dự phòng
Thiết bị công nghệ hỗ trợ
Các thiết bị công nghệ hữu ích:
- Pin dự phòng dung lượng cao
- Điện thoại có tính năng chống nước (hoặc túi chống nước)
- Máy ảnh nhỏ gọn (nếu muốn ghi lại hành trình)
- Đồng hồ thông minh có GPS
Danh sách kiểm tra trước khi lên đường
Để không bỏ sót những vật dụng cần thiết khi đi rừng, hãy sử dụng bảng kiểm tra sau:
| Nhóm vật dụng | Đã chuẩn bị | Ghi chú |
|---|---|---|
| Trang bị sinh tồn cơ bản | ||
| Dụng cụ định hướng và liên lạc | ||
| Trang phục và giày dép | ||
| Thực phẩm và nước uống | ||
| Dụng cụ cắm trại | ||
| Trang bị y tế và sơ cứu | ||
| Dụng cụ đối phó động vật | ||
| Vật dụng cá nhân |
Hướng dẫn sắp xếp ba lô hiệu quả
Cách sắp xếp ba lô hợp lý sẽ giúp bạn dễ dàng tiếp cận vật dụng khi cần:
Phân vùng trong ba lô
- Vùng dưới đáy: Đặt những vật dụng ít dùng hoặc dùng khi cắm trại như túi ngủ, quần áo thay.
- Vùng giữa: Đặt vật dụng nặng và cồng kềnh như thực phẩm, nước uống, bếp cắm trại.
- Vùng trên cùng: Đặt những vật dụng cần lấy nhanh như áo mưa, bản đồ, đèn pin, đồ ăn nhẹ.
- Túi ngoài: Đựng bộ sơ cứu, bình nước và những vật dụng cần lấy ngay.
Nguyên tắc sắp xếp
- Vật nặng đặt gần lưng và ở giữa ba lô
- Vật nhọn, sắc nên bọc cẩn thận
- Đồ dễ vỡ đặt giữa quần áo mềm
- Phân bổ đều trọng lượng hai bên ba lô
Câu hỏi thường gặp về những vật dụng cần thiết khi đi rừng
Nên mang theo bao nhiêu nước khi đi rừng?
Mỗi người nên mang tối thiểu 2 lít nước mỗi ngày. Tùy vào điều kiện thời tiết, mức độ hoạt động và độ khả dụng của nguồn nước, bạn có thể cần mang thêm. Luôn mang theo thiết bị lọc nước hoặc viên lọc nước dự phòng.
Làm thế nào để chọn lều phù hợp cho chuyến đi rừng?
Chọn lều dựa trên số người, điều kiện thời tiết và địa hình. Lều 3 mùa phù hợp với hầu hết chuyến đi trong điều kiện thời tiết ôn hòa. Nếu đi vào mùa đông hoặc vùng núi cao, hãy chọn lều 4 mùa. Ưu tiên lều nhẹ, dễ dựng và có khả năng chống nước tốt.
Tôi có cần đem theo vũ khí để tự vệ khi đi rừng không?
Việc mang vũ khí khi đi rừng tùy thuộc vào quy định pháp luật của từng địa phương. Tại Việt Nam, thường không được phép mang vũ khí. Thay vào đó, hãy tập trung vào các biện pháp phòng ngừa: đi theo nhóm, mang theo còi báo động, đèn pin mạnh, và học cách xử lý khi gặp động vật hoang dã.
Làm thế nào để bảo vệ thực phẩm khỏi động vật hoang dã?
Để bảo vệ thực phẩm, hãy đựng trong túi kháng mùi, treo thực phẩm lên cây (cách mặt đất ít nhất 4m), nấu ăn và cất giữ thực phẩm cách xa nơi ngủ ít nhất 100m, và không để thức ăn trong lều qua đêm.
Nên làm gì khi bị lạc trong rừng?
Khi bị lạc trong rừng, hãy tuân theo quy tắc S.T.O.P:
- Stop (Dừng lại): Không đi lang thang thêm
- Think (Suy nghĩ): Đánh giá tình hình, bình tĩnh
- Observe (Quan sát): Tìm dấu hiệu nhận biết vị trí
- Plan (Lập kế hoạch): Quyết định hành động tiếp theo
Sử dụng còi báo động (3 tiếng ngắn) để báo hiệu cần cứu hộ và tìm nơi trú ẩn an toàn.
Chuẩn bị đầy đủ những vật dụng cần thiết khi đi rừng là yếu tố quan trọng quyết định sự an toàn và trải nghiệm của bạn. Tùy vào thời gian, địa điểm và mục đích chuyến đi, bạn có thể điều chỉnh danh sách cho phù hợp. Hãy nhớ rằng, mỗi vật dụng trong ba lô đều có mục đích riêng và đóng góp vào sự thành công của chuyến đi.
Đối với nhiều người, đặc biệt là những người chưa định hướng được nghề nghiệp, việc khám phá thiên nhiên hoang dã có thể mở ra cánh cửa mới về sở thích và đam mê. Từ đó, họ có thể tìm thấy con đường nghề nghiệp phù hợp trong lĩnh vực du lịch sinh thái, bảo tồn thiên nhiên hay hướng dẫn viên dã ngoại.
Hãy luôn cập nhật kiến thức về khu vực bạn sẽ đến, thông báo lịch trình cho người thân, và tôn trọng thiên nhiên bằng cách không để lại rác thải. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, chuyến đi rừng của bạn sẽ trở thành kỷ niệm đáng nhớ và an toàn.
