Kỳ thi tốt nghiệp THPT là một trong những mốc quan trọng trong cuộc đời học sinh, đặc biệt môn tiếng Anh thường gây áp lực lớn do tính đặc thù và yêu cầu tích lũy lâu dài. Nhiều học sinh lo lắng không biết làm thế nào để ôn tập hiệu quả, tập trung vào đâu và cần bao nhiêu thời gian để chuẩn bị. Bài viết này https://chars.edu.vn/ sẽ cung cấp cho bạn một hướng dẫn ôn thi tốt nghiệp THPT môn tiếng Anh toàn diện, từ lộ trình học tập, phương pháp ôn luyện cho đến các bí quyết làm bài thi đạt điểm cao.
Tổng quan về cấu trúc đề thi tốt nghiệp THPT m
ôn tiếng Anh
Trước khi bắt đầu ôn tập, bạn cần nắm vững cấu trúc đề thi để định hướng học tập đúng đắn.
Thời gian và hình thức thi
Đề thi tốt nghiệp THPT môn tiếng Anh có những đặc điểm cơ bản sau:
- Thời gian làm bài: 60 phút
- Hình thức: Trắc nghiệm khách quan (50 câu)
- Thang điểm: 10 điểm (mỗi câu đúng được 0,2 điểm)
Cấu trúc đề thi và phân bổ câu hỏi
| Phần | Nội dung | Số câu | Tỷ lệ
|
|---|---|---|---|
| Ngữ âm | Phát âm, trọng âm | 5 câu | 10% |
| Ngữ pháp & Từ vựng | Tìm lỗi sai, điền từ, đồng nghĩa, trái nghĩa, câu điều kiện, v.v | 20-22 câu | 40-44% |
| Đọc hiểu | 3 đoạn văn ngắn | 15 câu | 30% |
| Cloze test | Đoạn văn có chỗ trống cần điền từ | 5 câu | 10% |
| Chức năng giao tiếp | Tình huống giao tiếp | 3-5 câu | 6-10% |
Lộ trình ôn thi tốt nghiệp THPT môn tiếng Anh trong 3 tháng
Để việc ôn thi hiệu quả, bạn nên tuân theo một lộ trình cụ thể với thời gian biểu rõ ràng. Dưới đây là kế hoạch 3 tháng giúp bạn chuẩn bị tốt nhất cho kỳ thi.
Lộ trình 3 tháng giúp học sinh chủ động ôn thi tốt nghiệp THPT môn tiếng Anh theo từng giai đoạn rõ ràng.
Tháng 1: Ôn tập kiến thức nền tảng
Tuần 1-2: Củng cố ngữ pháp cơ bản
- Ôn lại 12 thì trong tiếng Anh và cách sử dụng
- Nắm vững cấu trúc câu cơ bản, câu điều kiện, câu bị động
- Làm các bài tập ngữ pháp có trong sách giáo khoa từ lớp 10-12
Tuần 3-4: Xây dựng vốn từ vựng
- Tổng hợp từ vựng theo chủ đề trong chương trình THPT (gia đình, môi trường, công nghệ, giáo dục…)
- Học các cụm từ cố định (collocations) và thành ngữ thông dụng
- Tập trung vào từ vựng học thuật xuất hiện trong đề thi
Tháng 2: Luyện kỹ năng làm bài và mở rộng kiến thức
Tuần 1-2: Luyện đọc hiểu và cloze test
- Thực hành 3-5 bài đọc hiểu mỗi ngày
- Học kỹ thuật đọc lướt (skimming) và đọc tìm thông tin cụ thể (scanning)
- Tập làm các dạng bài cloze test với các kỹ thuật loại trừ
Tuần 3-4: Ôn tập phát âm và ngữ pháp nâng cao
- Luyện nhận diện quy tắc phát âm và trọng âm
- Ôn lại các cấu trúc ngữ pháp phức tạp (wish clause, inversion, subjunctive…)
- Làm bài tập tìm lỗi sai và chọn từ đồng nghĩa/trái nghĩa
Tháng 3: Ôn luyện tổng hợp và làm đề
Tuần 1-2: Luyện đề thi thử
- Làm 1-2 đề thi mỗi ngày trong điều kiện giống như thi thật
- Phân tích lỗi sai và điểm yếu cần khắc phục
- Tăng tốc độ làm bài qua việc làm đề có giới hạn thời gian
Tuần 3-4: Ôn tập tổng hợp và hoàn thiện
- Ôn tập nhanh toàn bộ kiến thức đã học
- Tập trung vào các dạng bài thường mắc lỗi
- Giải quyết những điểm yếu còn tồn đọng
Phương pháp ôn tập hiệu quả cho từng phần thi
Phương pháp ôn tập phần ngữ âm
Phần ngữ âm chiếm 10% tổng số điểm và thường có hai dạng:
- Dạng 1: Tìm từ có phần gạch chân phát âm khác
- Dạng 2: Tìm từ có trọng âm khác với các từ còn lại
Cách ôn tập hiệu quả:
- Học và nắm vững các quy tắc phát âm cơ bản
- Sử dụng ứng dụng phát âm hoặc từ điển online để luyện nghe
- Tập nhận diện các nhóm âm thường xuất hiện trong đề thi như /s/, /z/, /iz/, /t/, /d/, /id/, /ʃ/, /tʃ/, etc.
Để luyện trọng âm hiệu quả, bạn nên:
- Nhớ quy tắc trọng âm cho các loại từ (danh từ, động từ, tính từ)
- Chú ý đến các đuôi từ ảnh hưởng đến trọng âm như -tion, -sion, -ity, -graphy…
- Làm các bài tập chuyên biệt về trọng âm từ các đề thi trước
Phương pháp ôn tập phần ngữ pháp và từ vựng
Đây là phần có tỷ trọng lớn nhất trong đề thi (40-44%) với nhiều dạng bài khác nhau.
Cách ôn tập hiệu quả:
- Lập bảng tổng hợp các điểm ngữ pháp quan trọng
- Học từ vựng theo chủ đề và theo bộ
- Ôn tập các cụm từ cố định (collocations) và thành ngữ
- Thực hành với các bài tập tìm lỗi sai, điền từ thích hợp
Bảng tổng hợp các điểm ngữ pháp thường xuất hiện:
| Điểm ngữ pháp | Tần suất xuất hiện | Mức độ quan trọng
|
|---|---|---|
| Các thì (Tenses) | Rất cao | ★★★★★ |
| Câu điều kiện (Conditional sentences) | Cao | ★★★★☆ |
| Câu bị động (Passive voice) | Cao | ★★★★☆ |
| Mệnh đề quan hệ (Relative clauses) | Trung bình | ★★★☆☆ |
| Danh động từ và V-ing/to-V | Cao | ★★★★☆ |
| Modal verbs | Cao | ★★★★☆ |
| Câu gián tiếp (Reported speech) | Trung bình | ★★★☆☆ |
| Đảo ngữ (Inversion) | Thấp | ★★☆☆☆ |
Phương pháp ôn tập phần đọc hiểu
Phần đọc hiểu yêu cầu khả năng đọc nhanh, hiểu chính xác và tìm thông tin trong bài.
Cách ôn tập hiệu quả:
- Luyện đọc 1-2 bài báo tiếng Anh mỗi ngày
- Tập áp dụng kỹ thuật đọc lướt (skimming) để nắm ý chính
- Luyện kỹ thuật đọc tìm thông tin cụ thể (scanning)
- Thực hành trả lời các câu hỏi: main idea, detailed information, reference words, inference…
Các bước làm bài đọc hiểu:
- Đọc câu hỏi trước để xác định thông tin cần tìm
- Đọc lướt qua đoạn văn để nắm ý chính
- Đọc kỹ từng đoạn và tìm thông tin cụ thể cho câu hỏi
- Loại trừ các đáp án không phù hợp
Phương pháp ôn tập phần cloze test
Cloze test là dạng bài yêu cầu điền từ vào chỗ trống trong đoạn văn.
Cách ôn tập hiệu quả:
- Nắm vững các liên từ (conjunctions), giới từ (prepositions), và từ nối (transitions)
- Học cách nhận diện từ loại cần điền dựa vào cấu trúc câu
- Đọc toàn bộ đoạn văn trước khi điền từ để hiểu ngữ cảnh
- Kiểm tra lại sự liên kết và mạch lạc sau khi điền từ
Các bước làm bài cloze test:
- Đọc nhanh toàn bộ đoạn văn để nắm ý chính
- Xác định từ loại cần điền vào mỗi chỗ trống
- Xem xét ngữ cảnh trước và sau chỗ trống
- Loại trừ dần các phương án không phù hợp
Nguồn tài liệu ôn thi tốt nghiệp THPT môn tiếng Anh hiệu quả
| Nhóm tài liệu | Tên/Ứng dụng cụ thể | Mục tiêu sử dụng |
| 1. Sách giáo khoa & tham khảo | – SGK tiếng Anh lớp 10–12 (Bộ GD&ĐT)- Sách bài tập chính thức kèm theo SGK- Sách luyện thi: Mega English, Destination B1/B2 | – Ôn lại kiến thức nền tảng- Củng cố ngữ pháp, từ vựng- Rèn luyện kỹ năng đọc – viết |
| 2. Đề thi thử & đề chính thức | – Đề thi tốt nghiệp THPT các năm trước- Đề thi thử từ các trường chuyên (HN–Ams, Lê Hồng Phong, Trần Đại Nghĩa…)- Đề từ các Sở GD&ĐT địa phương | – Làm quen cấu trúc đề thật- Tăng kỹ năng quản lý thời gian- Phân tích điểm yếu qua đáp án |
| 3. Tài liệu online | – hocmai.vn, vndoc.com: Đề luyện, tài liệu PDF- Thithu.edu.vn, moon.vn (có chuyên mục luyện thi tiếng Anh) | – Học và luyện trực tuyến- Có file tải đề thi kèm đáp án & giải thích chi tiết |
| 4. Ứng dụng học tập | – Quizlet: Học từ vựng bằng flashcard, chia theo chủ đề- ELSA Speak: Luyện phát âm với AI- Oxford Learner’s Dictionary: Tra từ có phát âm | – Tăng vốn từ và phát âm- Luyện nói và nghe chuẩn- Học mọi lúc, mọi nơi |
| 5. YouTube & video học | – Thầy Hiếu – HOCMAI, Ms. Thuỷ – HOCMAI, Cô Mận – Tiếng Anh THPT– Kênh IELTS Face-off (áp dụng cho học sinh khá – giỏi) | – Nắm mẹo làm bài, mẹo xử lý bẫy trong đề- Học nghe – nói với tình huống thực tế |
Các kỹ thuật làm bài thi đạt điểm cao
Quản lý thời gian trong phòng thi
Với 50 câu và 60 phút làm bài, bạn cần phân bổ thời gian hợp lý:
- Phần ngữ âm (5 câu): 5 phút
- Phần ngữ pháp & từ vựng (20-22 câu): 20-22 phút
- Phần đọc hiểu (15 câu): 15-18 phút
- Phần cloze test (5 câu): 8-10 phút
- Phần chức năng giao tiếp (3-5 câu): 3-5 phút
- Dành 2-3 phút cuối để kiểm tra lại bài làm
Chiến thuật trả lời câu hỏi trắc nghiệm
Kỹ thuật loại trừ:
- Loại bỏ các đáp án rõ ràng là sai
- Tìm sự khác biệt giữa các đáp án còn lại
- Đưa ra lựa chọn dựa trên kiến thức đã học
Kỹ thuật “quay lại sau”:
- Nếu gặp câu khó, đánh dấu lại và chuyển sang câu khác
- Quay lại sau khi đã hoàn thành các câu dễ
- Tránh mất quá nhiều thời gian cho một câu hỏi
Kỹ thuật “đoán có căn cứ”:
- Nếu thực sự không biết đáp án, hãy sử dụng các manh mối từ ngữ cảnh
- Chọn đáp án phù hợp nhất với cấu trúc ngữ pháp và ý nghĩa của câu
- Tuyệt đối không để trống câu nào
Một số lưu ý quan trọng khi ôn thi
Cách vượt qua áp lực tâm lý
- Lập kế hoạch ôn tập rõ ràng để tránh cảm giác quá tải
- Thực hành phương pháp thư giãn như hít thở sâu, thiền
- Duy trì lối sống lành mạnh: ngủ đủ giấc, ăn uống điều độ, tập thể dục
- Chia sẻ áp lực với bạn bè, gia đình hoặc thầy cô
Cách cải thiện từng điểm yếu cá nhân
- Xác định điểm yếu thông qua làm đề thi thử
- Tập trung thời gian ôn tập cho các phần còn yếu
- Tìm kiếm sự hỗ trợ từ giáo viên hoặc bạn bè giỏi
- Theo dõi sự tiến bộ qua việc ghi chép điểm số các bài thi thử
Những sai lầm cần tránh trong quá trình ôn thi
- Học dồn ép vào những ngày cuối cùng
- Chỉ tập trung vào một phần mà bỏ qua các phần khác
- Không thực hành đủ đề thi thử
- Mất quá nhiều thời gian vào những chi tiết không quan trọng
- Không phân tích lỗi sai sau khi làm bài thi thử
Tổng hợp các mẹo ôn thi theo từng dạng bài
Mẹo làm phần tìm lỗi sai
- Xem xét tuần tự từng phần được gạch chân
- Kiểm tra các lỗi thường gặp về:
- Sự hòa hợp chủ – động từ
- Thì và thể của động từ
- Cấu trúc ngữ pháp phổ biến
- Từ loại (danh từ, tính từ, trạng từ…)
- Giới từ và liên từ
Mẹo làm phần từ đồng nghĩa và trái nghĩa
- Hiểu chính xác nghĩa của từ trong câu
- Xem xét bối cảnh sử dụng từ
- Chú ý đến các từ đa nghĩa và nghĩa bóng
- Loại trừ các từ gần nghĩa nhưng không chính xác
Mẹo làm phần câu điều kiện và câu ước
- Xác định loại câu điều kiện (loại 0, 1, 2, 3 hoặc hỗn hợp)
- Nhớ công thức cấu trúc của mỗi loại
- Kiểm tra sự phù hợp giữa thì của mệnh đề if và mệnh đề chính
- Với câu ước, chú ý đến thời gian (hiện tại, quá khứ) để chọn cấu trúc phù hợp
Các chủ đề từ vựng thường xuất hiện trong đề thi
Để chuẩn bị tốt cho phần từ vựng, bạn nên tập trung vào các chủ đề sau:
- Giáo dục và học tập
- Các thuật ngữ liên quan đến trường học, kỳ thi
- Phương pháp học tập, hệ thống giáo dục
- Môi trường và biến đổi khí hậu
- Vấn đề ô nhiễm, bảo vệ môi trường
- Năng lượng tái tạo, phát triển bền vững
- Công nghệ và khoa học
- Internet, mạng xã hội, thiết bị điện tử
- Phát minh và khám phá khoa học
- Sức khỏe và lối sống
- Dinh dưỡng, thể dục thể thao
- Bệnh tật và phòng ngừa
- Văn hóa và du lịch
- Phong tục tập quán các nước
- Địa điểm du lịch, lễ hội truyền thống
Các dạng đề thi thường gặp và cách giải quyết
Dạng 1: Bài tập về ngữ âm
Ví dụ:
Choose the word whose underlined part is pronounced differently from the others.
- picked
- laughed
- missed
- watched
Cách giải:
- Phân tích phát âm: picked /t/, laughed /t/, missed /t/, watched /t/
- Đáp án B: laughed phát âm là /lɑːft/ với âm cuối /t/, nhưng phần gạch chân “gh” trong “laughed” không phát âm.
Dạng 2: Bài tập về trọng âm
Ví dụ:
Choose the word whose stress pattern is different from the others.
- interview
- comfortable
- determine
- concentrate
Cách giải:
- A. interview: trọng âm ở âm tiết đầu /’ɪntəvjuː/
- B. comfortable: trọng âm ở âm tiết đầu /’kʌmftəbl/
- C. determine: trọng âm ở âm tiết đầu /’dɪtɜːmɪn/
- D. concentrate: trọng âm ở âm tiết đầu /ˈkɒnsntreɪt/
- Đáp án D: concentrate có trọng âm ở âm tiết thứ nhất, khác với các từ còn lại
Dạng 3: Bài tập điền từ thích hợp
Ví dụ:
He hasn’t played football _____ last month.
- since
- for
- in
- from
Cách giải:
- “Last month” là mốc thời gian trong quá khứ
- “Since” dùng để chỉ mốc thời gian bắt đầu
- Đáp án A: since
Câu hỏi thường gặp
Làm thế nào để ôn thi hiệu quả khi chỉ còn 1 tháng?
Nếu chỉ còn 1 tháng, bạn nên tập trung vào:
- Ôn tập các điểm ngữ pháp trọng tâm
- Làm nhiều đề thi thử (ít nhất 1 đề/ngày)
- Học từ vựng theo chủ đề xuất hiện nhiều trong đề thi
- Phân tích lỗi sai và tập trung khắc phục
Có nên học thuộc đáp án của các đề thi cũ không?
Không nên chỉ học thuộc đáp án mà không hiểu bản chất. Thay vào đó:
- Phân tích lý do tại sao đáp án đó đúng
- Tìm hiểu quy luật và áp dụng cho các câu hỏi tương tự
- Sử dụng đề thi cũ như công cụ luyện tập, không phải để học thuộc
Làm thế nào để nâng cao khả năng đọc hiểu?
Để nâng cao khả năng đọc hiểu:
- Đọc báo, tạp chí tiếng Anh mỗi ngày
- Luyện kỹ thuật đọc lướt và đọc tìm thông tin
- Mở rộng vốn từ vựng theo chủ đề
- Thực hành với nhiều dạng bài đọc khác nhau
Nên học tiếng Anh theo nhóm hay tự học?
Cả hai phương pháp đều có ưu điểm:
- Học nhóm: Trao đổi kiến thức, chia sẻ tài liệu, tạo động lực
- Tự học: Tập trung cao, linh hoạt thời gian, phù hợp với tiến độ cá nhân
Tốt nhất là kết hợp cả hai: tự học hàng ngày và học nhóm 1-2 lần/tuần để trao đổi, giải đáp thắc mắc.
Có cần thiết phải mua nhiều sách tham khảo không?
Không cần quá nhiều sách, chỉ cần:
- 1-2 cuốn sách tổng hợp ngữ pháp
- 1 cuốn sách từ vựng theo chủ đề
- 1-2 cuốn sách đề thi và bài tập
Quan trọng là chất lượng và mức độ sử dụng hiệu quả của tài liệu, không phải số lượng.
Ôn thi tốt nghiệp THPT môn tiếng Anh đòi hỏi sự kiên trì, phương pháp học tập đúng đắn và kế hoạch ôn luyện hợp lý. Với lộ trình 3 tháng được đề xuất trong bài viết, bạn có thể từng bước cải thiện các kỹ năng và kiến thức cần thiết để đạt điểm cao trong kỳ thi quan trọng này.
Hãy nhớ rằng, thành công không chỉ đến từ việc học nhiều mà còn từ việc học đúng. Tập trung vào những nội dung trọng tâm, thực hành đều đặn với đề thi thử và không ngừng củng cố những điểm yếu của bản thân sẽ giúp bạn tự tin bước vào phòng thi và đạt được kết quả như mong đợi.
Chúc các bạn may mắn và thành công trong kỳ thi tốt nghiệp THPT!
